Społeczna sfera  rozwoju dziecka

Rozwój społeczny dziecka przedszkolnego zaczyna się od rozwoju uczuć społecznych. Uczucia społeczne dziecka zaczynają się tworzyć już w okresie niemowlęcym i poniemowlęcym, ale szczególnego znaczenia nabierają w okresie przedszkolnym w związku z rozwojem potrzeby kontaktu z rówieśnikami, udziału w różnego typu zabawach zespołowych, potrzebą naśladownictwa i identyfikacji, potrzebą zyskania aprobaty otoczenia. Rola przedszkola we wspomaganiu rozwoju społecznego jest nieoceniona. To tu dziecko ma możliwość pełnienia różnych ról społecznych, zawierania nowych znajomości i przyjaźni. Przedszkole uczy dziecko empatii na potrzeby drugiego człowieka, pomaga też przejść przez trudny okres dziecięcego egocentryzmu. Stopniowo wprowadza dziecko do przestrzegania zasad współżycia w grupie, uczy, jak zachowywać się w zróżnicowanych sytuacjach, ale przede wszystkim stwarza dziecku możliwość zabawy z rówieśnikami. To właśnie dla dobrej zabawy z nimi dziecko zgodzi się zachowywać w sposób, który będzie przez nich akceptowany. Zabawa uczy dziecko współżycia i współdziałania z drugimi poprzez podporządkowanie regułom gry, obowiązującym tych, którzy biorą w niej udział. W toku zabawy dziecko uczy się dostosowywać do określonych reguł i norm postępowania związanych z przyjętą przez siebie rolą, przenosząc potem te nawyki w inne sytuacje społeczne w przedszkolu. Zabawa pełni dużą rolę w praktycznym uczeniu się ról społecznych, a także w zdobywaniu umiejętności zachowania się w relacjach z rówieśnikami. Zabawa uczy dzieci również roli bycia kolegą, koleżanką. Stanowi okazję do nawiązywania, a potem rozwoju kontaktów społecznych z rówieśnikami. Rówieśnicy wchodzą podczas zabawy w interakcje równoważne, tzn. czują się odpowiedzialni za wspólne działania, ustalenie zasad zabawy, co nie jest możliwe podczas zabawy dziecka z osobą dorosłą, bowiem wówczas rolę inicjatora i pomysłodawcy przejmuje zwykle osoba dorosła. Wraz z wiekiem u dzieci następuje ewolucja zabawy od samotnej do zabawy zespołowej. Pod koniec okresu przedszkolnego dzieci zdolne są już do zabaw zespołowych, dla których charakterystyczne jest wspólne ustalenie planu działania. Istotnym faktem jest również to, że podczas zabaw zawiązują się między dziećmi przyjaźnie. Dla dziecka przyjaciel to ten, z którym można się wspólnie bawić, dzielić zabawkami, porozmawiać; i w ogóle jest to osoba, w której towarzystwie można przebywać. Wiek przedszkolny to ważny okres w rozwoju społecznym, rozumianym jako nabywanie umiejętności zachowania się zgodnie ze społecznymi oczekiwaniami . Rozwój ten wiąże się z  poszerzeniem kręgu osób znaczących w  życiu dziecka. W  okresie przedszkolnym dziecko wchodzi w  bliższe relacje z  innymi dziećmi oraz osobami pełniącymi wobec niego funkcje opiekuńcze, wychowawcze i edukacyjne. Zmiana w  sferze społecznej dotyczy nie tylko osób, ale także potrzeb dziecka związanych z  poszerzającym się kontekstem społecznym. Wcześniej główną potrzebą zaspokajaną w kontakcie z najbliższymi była potrzeba bezpieczeństwa i  bliskości. W  okresie przedszkolnym pojawiają się kolejne potrzeby społeczne, takie jak: – potrzeba budowania relacji przyjacielskich, – potrzeba współdziałania z innymi ludźmi w sytuacji realnej i w zabawie, – potrzeba zdobywania wiedzy o świecie społecznym, normach i zasadach społecznych oraz uczenie się właściwych sposobów działania. W  wyniku nabywania doświadczeń społecznych w  wieku przedszkolnym dziecko rozwija kompetencje niezbędne do dobrego funkcjonowania w szkole.